MaMA 

100% Hedendaags is een platform dat zich inzet voor een actieve beleving van hedendaagse kunst onder leerlingen van het voorgezet onderwijs en MBO. Hierbij staan creëren, reflecteren, discussiëren en het vormen van een eigen mening centraal. Het platform geeft docenten concrete handvatten om les te geven over kunst van vandaag en hedendaagse kunst te verankeren in het curriculum.

Tijdens 100% excursies maken leerlingen kennis met hedendaagse kunst in de breedste zin van het woord. Docenten stellen zelf een programma samen en kiezen uit de verschillende tentoonstellingen en workshops die initiatiefnemers TENT, Witte de With en uiteraard MAMA rijk zijn. Het lesmateriaal bestaat uit korte opdrachten die erop zijn gericht de innerlijke kunstenaar bij leerlingen naar buiten te brengen. In iedereen schuilt namelijk een kunstenaar: de Fantast met een onuitputtelijke fantasie, de Sampler die bekende beelden gebruikt en mixt om tot verrassende combinaties te komen, de maatschappijkritische Rebel die grenzen doorbreekt of de Pionier die onbekende terreinen verkent. De workshops die wij leiden geeft leerlingen de mogelijkheid om op een speelse manier te ontdekken welke kunstenaarstype er in hen schuilgaat.

Vandaag hebben twee groepen HAVO 3 van het Emmaus-college te Rotterdam hebben zich voor de 100% Hedendaags workshop aangemeld. De eerste groep zocht ik in hun eigen schoolgebouw op. De tweede is direct uit school op de fiets gesprongen om bij MAMA uit te vinden welk kunstenaarstype bij hen past. Eén voor één druppelen leerlingen van rond de zestien jaar binnen, waarna de workshop begint met een live quiz. Aan de hand van de gestelde vragen komen de leerlingen er achter of ze zich het meest herkennen in de Fantast, Rebel, Sampler of Pionier. Tijdens de quiz wordt er gegiecheld, maar ook hard nagedacht. Tegen het eind hoor ik één van de leerlingen zeggen: ‘Ik weet niet of dit wel ben hoor.’

Wanneer de uitkomst van de quiz bekend is, beginnen de leerlingen met tape en papier aan een kunstwerk. Daarbij kijken ze door de ogen van hun type: wat is het gedrag van de kunstenaar en hoe zou deze een werk benaderen? De leerlingen gaan aan de slag; het papier wordt gescheurd, geplakt en vefrommeld. Voor ze het weten is de tijd om. Aan het eind van elke workshop ga ik met de groep leerlingen in gesprek, waarin we gezamenlijk reflecteren op hun ervaring.

Loes: ‘Ik ben een ook een Sampler en begon met het maken van trappetjes van het papier. Toen ik deze naast elkaar legde, zag ik er op een gegeven moment een pauw in. Die ben ik gaan uitwerken.’

Sasha & Aivy: ‘Wij zijn Pioniers en dachten: laten we maar gewoon beginnen en ons door het materiaal laten inspireren. We gingen aan de slag met vouwen en dachten dat we een bloemenkrans maakten, maar uiteindelijk heeft het geleid tot een bootje op een woeste zeestorm.’

Jouke: ‘Als Rebel heb ik een erge gebeurtenis uit het verleden uitgezocht en deze letterlijk verbeeld. De gebeurtenis die ik koos is 9/11.’

Rayan: ‘Ik ben de Fantast en heb een vliegtuig gecreëerd, omdat ik later piloot wil worden. Dan vlieg de hele wereld over en ga ik op bezoek in allemaal droomwerelden.’

Kun je je vinden in één van de kunstenaarstypes?

Jouke: ‘Ja, als ik kijk naar hoe ik me op school gedraag dan past de Rebel wel heel erg bij mij. Op school proberen ze me dingen te leren, maar ik ben het er niet echt allemaal mee eens! En ik hou ook wel van herrie schoppen.’

Denk je dat er naast de de Fantast, Rebel, Pionier en Sampler nog een ander kunstenaarstype kan zijn?

Soraya: ‘Ja, dat vind ik moeilijk te zeggen… Een kunstenaarstype is gemaakt op een bepaalde karaktereigenschap. Je kunst natuurlijk ook de verlegen kunstenaar hebben. Deze kunstenaar geniet van het maken en houdt het dan liever voor zichzelf.

Zijn jullie vaker in deze straat geweest?

Raymond: ‘Ja in WORM, stichting voor experimentele, avant-garde- en underground kunst! Ik heb hier mijn portfolio mogen laten zien. Dat was heel vet. Op school zeggen ze meestal: ‘Wauw, je kunt echt goed tekenen!’, en dat was het dan. Bij WORM kreeg ik ook echt tips over hoe ik mijn tekeningen kon verbeteren.’

Kun je je voorstellen dat sociale media een platform is voor hedendaagse kunst?

Pleun: ‘Haha, niet echt. Aan de ene kant ben ik er wel mee bezig dat mijn pagina er goed uitziet en dat er mooie foto’s op komen. Maar ik voel me niet echt een kunstenaar.’

Hebben jullie nog andere manier van werken ontdekt?

Kim: ‘Ik had niet verwacht dat ik met papier en tape een schedel had kunnen maken. Ik was echt bang dat het gewoon een propje ging worden. Dus het idee van ‘gewoon beginnen’ ga ik wel meenemen naar lessen.’

Raymond: ‘Ja! Ik had ook niet verwacht dat ik dit kon maken.’

Sacha & Aivy: ‘Wij vinden het niet mooi wat we hebben gemaakt, maar het was wel leuk dat we van een bloemenkrans naar een woeste zee gingen. En daarnaast is dit veel vrijer. Op school zijn we nu bezig sneakers te ontwerpen.’

Elayah: ‘Ik begon met het idee om een bos bloemen te maken. Vanuit dat idee werd ik steeds weer verwonderd wat voor mooie dingen eruit kwamen. Alles wat ik maakte zag ik de schoonheid van in en moest ik verwerken in mijn werk.’