Waar kom jij nou écht vandaan?
Waar kom jij nou écht vandaan? opent 10 mei in onze showroom van 18.00 tot 21.00.
“Jij bent niet Nederlands, dus wat doe jij in godsnaam hier?”
In 2018 kocht ik een kattenbak op Marktplaats voor mijn kat Vis. Vis paste precies in mijn hand, haar miauw was schor en haar ogen waren groot. Ze bedekten haar volledige hoofd – als een vis.
De eigenaren van Vis’ moeder wilden zo snel mogelijk van het nest af. Mijn zus en ik adopteerden haar met zes weken oud, hoewel kittens tot minimaal acht weken niet van hun moeder gescheiden horen te worden. Vis haar bewegingen waren zoekend, maar met haar fragiele, dwingende gemiauw eiste ze alle ruimte op die ze kon krijgen.
Ik vond de kattenbak dezelfde dag dat we Vis in huis namen; tien euro, een prima prijs voor een bak om in te kakken. De verkoper had schijnbaar geld nodig voor een nieuw kunstgebit, en had daarom de kattenbak online gegooid; een doodgewone vrouw, twee katten, één hond en nul tanden.
We kwamen aan bij het huis, een oud gebouw in Rotterdam, Charlois. Ik drukte op de bel naast de groene, houten voordeur. Er zat een klein raam met gerookt glas in – het oranje licht dat door het raampje viel, spiegelde de warme gloed van de zonsondergang op het moment dat ik en mijn vrienden wachtten voor de voordeur.
Het zuiden van Rotterdam herinnert me aan thuis; industriële, koude gebouwen gelegen tussen warme en levendige mensen. Waar ik vandaan kom, zijn de nasleep van het communisme en de oorlog verankerd in de omgeving: ijzeren hekken die parken en trottoirs afgrenzen; met ijzeren staven afgerasterde ramen; en kogelgaten die appartementen sieren
als ornamenten. Gebouwen die een thuis hadden kunnen zijn voor mij en mijn familie, maar die we ontvluchten. Deze huizen en woningen waren het belangrijkste doelwit – plekken bedoeld voor veiligheid en beschutting.
Er is een straffende aanwezigheid, als het vaderlijke hoofd van de familie. Je dient dankbaar te zijn, en daar word je continu aan herinnerd.
We stonden een tijd te wachten. De worsteling was duidelijk hoorbaar door het trage en doffe gestommel op de treden, aanhoudend gemompel en het geluid van piepend hout. Toen de deur eindelijk open ging, zagen we haar: een kleine, witte vrouw; gekleed in een rok, steunkousen, een bevlekt t-shirt en de walmende geur van een kinderboerderij die achter haar rug opdoemde. Ze was oud, maar niet zo oud.
Ik glimlachte en zei: “Hoi, van Marktplaats, we komen de kattenbak ophalen.”
Ze staarde ons aan, haar ogen sneden dwars door me heen. Drie meisjes waren we, met de oranje gloed van de zonsondergang op onze huid. Tot op dit moment was het giechelend plezier dat ons had vergezeld, maar nu waren we stil, gegijzeld in haar blik. Ze smakte met haar tandeloze mond, en zei:
“Jij bent niet Nederlands, dus wat doe jij in godsnaam hier?”
Waar kom jij nou écht vandaan? is een expositie over immigratie & diaspora, verbondenheid & vervreemding, strijd & je (niet) thuis voelen. MaMA dient als tijdelijk onderkomen voor deze verhalen, en als startpunt tot verkenning ervan. Waar kom jij nou écht vandaan is voor degene die deze verhalen hebben geleefd en voor wie ze willen leren kennen.
Falkona Rexhepi, Podujeva/Rotterdam (RKS/NL) – programmamaker en sluimerende
kunstenaar.
Kunstenaars:
Lili Ullrich
Eliah Rustveld
Ivana Barišić
Damaris
Fotografie – Weia Tan
Collage – Falkona Rexhepi en MaMA
